Polineuropatia po chemioterapii

Polineuropatia po chemioterapii (CIPN) to częste powikłanie leczenia nowotworów, które objawia się uszkodzeniem nerwów obwodowych. Może prowadzić do bólu, drętwienia, mrowienia, osłabienia mięśni i innych dolegliwości, znacząco pogarszając jakość życia pacjentów.

Objawy

Polineuropatia po chemioterapii może objawiać się różnymi dolegliwościami, w zależności od rodzaju uszkodzonych nerwów. Najczęściej spotykane objawy to:

• Czuciowe: mrowienie, drętwienie, pieczenie, palący ból, nadwrażliwość na dotyk, zimno lub ciepło (allodynia), uczucie "chodzenia mrówek", zaburzenia czucia dotyku, wibracji i temperatury, ból o charakterze "rękawiczek i skarpetek" (obejmujący dłonie i stopy).
• Ruchowe: osłabienie mięśni, problemy z koordynacją ruchową, trudności z chodzeniem, upadki, wypadanie przedmiotów z rąk.
• Autonomiczne: zawroty głowy, omdlenia, zaburzenia rytmu serca, problemy z trawieniem (zaparcia, biegunki), zaburzenia oddawania moczu, zaburzenia pocenia.

Objawy polineuropatii mogą pojawić się w trakcie chemioterapii lub dopiero po jej zakończeniu. Ich nasilenie i czas trwania są zróżnicowane i zależą od rodzaju i dawki zastosowanych leków, a także od indywidualnych predyspozycji pacjenta.

Diagnoza

Rozpoznanie polineuropatii opiera się na badaniu neurologicznym, wywiadzie medycznym i objawach zgłaszanych przez pacjenta. Lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak elektromiografia (EMG) i badanie przewodnictwa nerwowego, aby potwierdzić diagnozę i wykluczyć inne schorzenia.

Leczenie

Niestety, nie ma jednej skutecznej metody leczenia bólu neuropatycznego. Terapia koncentruje się na łagodzeniu objawów i poprawie jakości życia pacjenta. Dostępne metody leczenia obejmują:

• Farmakoterapia:
  • Leki przeciwbólowe: gabapentynoidy (pregabalina, gabapentyna), trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (amitryptylina, nortryptylina), duloksetyna, tramadol, w niektórych przypadkach opioidy.
  • Fitoterapia: ekstrakty i susz konopi medycznych.
  • Leki wspomagające: kwas alfa-liponowy, kapsaicyna.
• Terapie niefarmakologiczne:
  • Fizjoterapia: ćwiczenia, terapia manualna.
  • Terapia zajęciowa: pomoc w adaptacji do życia z ograniczeniami funkcjonalnymi.
  • Psychoedukacja: edukacja pacjenta na temat choroby i sposobów radzenia sobie z nią.
  • Akupunktura, TENS.

Ważne jest, aby pacjenci z polineuropatią pozostawali pod opieką lekarza i zgłaszali wszelkie zmiany w swoim stanie zdrowia. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie mogą pomóc zminimalizować dolegliwości i poprawić jakość życia.